Τι είναι οι πολυκυστικές ωοθήκες;
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι ένα ορμονολογικό και μεταβολικό σύνδρομο το οποίο εμφανίζεται στην αναπαραγωγική ηλικία σε συχνότητα μία στις 10 γυναίκες. Ο όρος πολυκυστικές ωοθήκες αναφέρεται στο μεγάλο αριθμό από μικρές κύστες στις ωοθήκες που δεν είναι τίποτα άλλο από ανώριμα ωοθηλάκια.
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών είναι στενά συνδεδεμένο με τη γυναικεία υπογονιμότητα, την εξωσωματική γονιμοποίηση αλλά και με το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο, το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, υπέρταση και αθηροσκληρωτική καρδιοπάθεια αργότερα μετά την αναπαραγωγική ηλικία.
Γιατί οι πολυκυστικές ωοθήκες προκαλούν υπογονιμότητα;
Υπάρχουν δύο κατηγορίες γυναικών με πολυκυστικές ωοθήκες. Η κυρίαρχη κατηγορία είναι αυτή στην οποία οι γυναίκες δεν έχουν φυσιολογικό κύκλο. Ο κύκλος είναι αρκετά μεγάλος οπότε η έμμηνος ρύση συμβαίνει σπάνια. Αυτό προκαλεί έλλειψη ωορρηξίας για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα να μειώνονται οι πιθανότητες εγκυμοσύνης.
Επίσης υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών με πολυκυστικές ωοθήκες που έχουν ομαλό κύκλο οι οποίες και αυτές αντιμετωπίζουν δυσκολία στη σύλληψη (δεύτερη κατηγορία). Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι οι περιπτώσεις αυτές αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη δυσκολία σύλληψης ακόμη και με τη βοήθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης αν πρωτίστως δεν έχει διορθωθεί το ορμονικό προφίλ και ιδιαίτερα αυτό των ανδρογόνων.
Ποιες γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες χρειάζονται θεραπεία με εξωσωματική γονιμοποίηση;
- Η κατηγορία των γυναικών που έχουν σπάνια ωορρηξία εφόσον οι λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι όπως πρόκληση ωοθηλακιορρηξίας και σπερματέγχυση έχουν αποτύχει.
- Η κατηγορία των γυναικών με ομαλό κύκλο οι οποίες χωρίς άλλη αιτία υπογονιμότητας δεν έχουν καταφέρει εγκυμοσύνη σε διάστημα τουλάχιστον ενός χρόνου.
- Στις περιπτώσεις που συντρέχουν λόγοι υπογονιμότητας όπως σαλπιγγικός παράγοντας ή/και ανδρικός παράγοντας υπογονιμότητας.
Ποιά είναι η πιο σωστή μέθοδος στην εξωσωματική γονιμοποίηση με πολυκυστικές ωοθήκες;
Η προετοιμασία πριν την εξωσωματική θα αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας.
Οι γυναίκες με μη ομαλό κύκλο συνήθως έχουν αυξημένο δείκτη μάζας σώματος. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να ακολουθηθεί ειδική διατροφή και μείωση τουλάχιστον του 5 % του σωματικού βάρους. Η προσπάθεια μπορεί να ενισχυθεί με συμπληρώματα ινοσιτόλης και με τη ρύθμιση στην αντίσταση στην ινσουλίνη όπου αυτή υπάρχει.
Στην κατηγορία των γυναικών με ομαλό κύκλο, θα πρέπει να έχει ομαλοποιηθεί το ορμονικό προφίλ των ανδρογόνων. Αξιόλογο είναι ότι στην κατηγορία αυτή οι περισσότερες γυναίκες έχουν χαμηλό δείκτη μάζας σώματος.
Όσο αφορά τη διέγερση των ωοθηκών αυτή θα μπορούσε να αποφευχθεί για να μηδενίσουμε την πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών συλλέγοντας ωάρια σε φυσικό κύκλο εφόσον υπάρχει ομαλός κύκλος. Αν όχι, τότε ακολουθούμε πρωτόκολλα διέγερσης με χαμηλές δόσεις φαρμάκων. Επίσης αποφεύγουμε την ωρίμανση των ωαρίων με χορήγηση χοριακής ορμόνης πριν την ωοληψία και την εμβρυομεταφορά στον ίδιο κύκλο.
Έχω διαγνωσθεί με πολυκυστικές ωοθήκες και προσπαθούμε περισσότερο από ένα χρόνο για παιδί. Τι πρέπει να κάνω;
Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες επειδή έχουν μεγάλο ωοθηκικό απόθεμα έχουν υψηλές πιθανότητες να μείνουν έγκυες με εξωσωματική γονιμοποίηση. Βέβαια για να το εκμεταλλευτούμε αυτό οι χειρισμοί θα πρέπει να είναι ιδιαίτεροι και η προσέγγιση εξατομικευμένη. Επικοινωνήστε με την ομάδα του Δρ. Μαρινάκη ώστε να προχωρήσουμε σε περαιτέρω έλεγχο και συμβουλευτική.